Nhân 15 năm ngày mất của nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công sơn (1-4), Báo bạn Lao Động giới thiệu bài viết về sự tinh túy, cực kỳ thơ trong ca từ bỏ của ông


“Tôi hotline Trịnh Công sơn là fan ca thơ (chantre) vị ở Sơn, nhạc cùng thơ quyện vào nhau cho độ cạnh tranh phân định cái nào là chính, cái nào là phụ”. Nhận định và đánh giá này của Văn Cao về Trịnh Công Sơn, chắc chắn nhiều tín đồ đồng tình. Cả hai đều danh tiếng và có khá nhiều đóng góp cho văn hóa nước nhà. Họ làm thơ với viết nhạc. Khó rất có thể phân định thể một số loại nào lừng danh hơn.

Bạn đang xem: Trịnh công sơn


*

Ca khúc “Còn tuổi nào đến em” của Trịnh Công tô được Miu Lê diễn tả trong phim “Em là bà nội của anh” (Ảnh vị nhà cung cấp phim cung cấp)

1. Cùng với trường phù hợp của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nếu bóc tách riêng giai điệu và ca từ, chỉ phát âm văn bản, ắt công bọn chúng có cảm hứng như đang đọc một bài thơ. Đã tất cả nhiều, vô số lý luận nói đến vai trò của thơ, thiên chức nhà thơ, xin không đề cập lại. Riêng biệt mình, tôi trọng điểm đắc với quan niệm cho rằng đã là bên thơ thì ắt phải đóng góp phần thúc đẩy nhiều hơn nữa về sự việc trong sáng, uyển chuyển, phong phú, phong phú của giờ đồng hồ Việt. Đọc kỹ ca tự của Trịnh Công Sơn, nhiều người đã phát hiện ra điều đó.

“Ta thấy em trong tiền kiếp cùng với cọng bi lụy cỏ khô”. Bao gồm cách nói làm sao “lạ đời” thế không? Cọng cỏ này, vị khô đề xuất buồn? không phải, ở đó là “cọng buồn”. Không ai nói như thế. Từ rất lâu nay, với tự “cọng”, ta hiểu “thân cành của loại cây mềm” như tự điển tiếng Việt giải thích, chẳng hạn cọng rau, cọng cỏ, cọng rơm... Cầm cố nhưng, lúc nó đứng bình thường với “buồn” - từ chỉ về trung ương trạng, cảm giác - thì trái nhiên cái bi hùng này đã tất cả một sắc đẹp thái mới hẳn, lạ, trước đó không ai sử dụng.

Qua đó, ca từ bỏ trên vẫn khắc họa được chổ chính giữa cảnh không giống của tác giả. Trung khu cảnh ấy, chỉ cần “cọng buồn” lẻ loi như cọng cỏ khô chứ không hề là nỗi bi thiết theo nghĩa thông thường.

Nghe một ca tự như thế, thuở đầu thấy ngồ ngộ mà lại suy ngẫm kỹ lại phát hiện tại ra đôi nét thú vị lắm.

2. với “Diễm xưa”, không ít người dân thích câu: “Mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ”. Dĩ nhiên, trong trí nhớ của mình lập tức liên hệ đến tháp cổ của tín đồ Chăm dọc nhiều năm trên mảnh đất nền miền Trung.

Xem thêm:

Còn nhớ, công ty thơ Văn Cao đã quan sát và đang viết mấy câu thơ lộng lẫy như ngọc: “Từ trời xanh/ Rơi/ vài ba giọt Tháp Chàm”. Sự cửa hàng ấy là thích hợp lý. Mặc dù nhiên, sao lại không nghĩ là rằng “tháp cổ” ấy chẳng đề nghị là dòng tháp cụ thể vừa nêu bên trên mà chính là... Biết đâu Trịnh Công sơn đã diễn tả cổ bố ngấn của fan thiếu nữ? nếu như không thế, làm sao có: “Dài tay em mấy thuở mắt xanh xao…/ Trên bước chân em âm thầm lá đổ”? diện mạo người thiếu phụ có nhan sắc còn là “cổ cha ngấn”, sao không nghĩ là “tầng tháp cổ” là một trong những cách diễn đạt sáng sản xuất của Trịnh Công Sơn?

Với một thành tích nghệ thuật, xin thưa rằng bạn đọc/nghe/xem cũng chính là đồng sáng tạo nữa. Mỗi cá nhân có một biện pháp cảm thụ, tùy thuộc vào nhận thức, tâm trạng của họ trong lúc thưởng ngoạn. Mà ao ước như thế, tác giả phải có công dụng làm chủ, miêu tả ngôn từ ra sao để tạo ra sự đồng cảm ấy.

Khi hiểu câu thơ Kiều: “Trăm năm vào cõi tín đồ ta”, tôi dám cả quyết rằng hào kiệt Nguyễn Du không chỉ sử dụng “trăm năm” như một giải pháp nói gói gọn về “đời người” nhưng mà còn là việc khái quát mắng về thời gian, về “xưa nay”. Bao gồm cảm nhấn như thế, câu thơ mới bao gồm sức ngân vang cho ngàn sau. Với Trịnh Công Sơn, “Gọi buốt/suốt trăm năm một cõi đi về” - xin nhấn mạnh “trăm năm” ở chỗ này chỉ sở hữu một ý nghĩa sâu sắc về một kiếp người/phận người/đời người. Cầm nhưng, cùng với ca từ bỏ trên, Trịnh Công sơn đã lựa chọn từ nào? “Buốt” giỏi “suốt”?

Không ai hoàn toàn có thể “Gọi trong cả trăm năm”. Ví như ca từ vậy thể, biệt lập đến thế, không còn là Trịnh Công tô nữa. Ông lựa chọn “buốt”/“gọi buốt” vì chưng còn hàm nghĩa thừa nhận mạnh xúc cảm của tiếng hotline ấy, chứ không chỉ là đơn thuần diễn tả hành đụng “gọi”. Cũng phải nhớ rằng, với ông, một cuộc tình trải qua hoặc sống lại: “Ôi không bến bờ tháng ngày vắng vẻ em/Tình như lá tự dưng vàng đột nhiên xanh/Em ra đi như loáng gió thầm”. Chỉ là 1 trong thoáng gió thanh thanh của dư hương thơm ngày cũ còn ứ đọng lại trong tâm địa tưởng chứ chưa phải là tâm cầm cố của một fan lộ liễu “gọi suốt”. Biết đâu, ông bao gồm gọi thì sao chứ? Đúng thế, tuy thế “gọi buốt” bắt đầu là nỗi nhức chỉ từng mình tác giả nhận biết, nó không lên tiếng, ko âm vang thốt ra lời mà đó là tiếng réo gọi âm thầm ngay từ trong tiềm thức.


3. Tôi từng “chấn động” với ca từ: “Yêu phố vui, công ty gạch ngon” của nhạc sĩ Phạm Duy. Bây giờ, cảm giác ấy lại trở lại với Trịnh Công Sơn: “Chim non cười cợt tình quan sát diều lên ngon”. Tự “ngon” của giờ đồng hồ Việt đã gồm thêm một sắc mới, gật đầu đồng ý được vày sự tài tình của biện pháp dùng chữ, dù mới, dù lạ tuy nhiên vẫn ko “chỏi”. Thì ra, đó là “ma lực” của giờ Việt đấy chứ!

Về từ bỏ “tình” trong giờ Việt, ta nhớ mang đến cuộc tình, bạn tình, mối tình... Nhằm miêu tả tâm lý, cảm xúc, thái độ, sự yêu thích giữa 2 người. Vi diệu thay, với Trịnh Công Sơn, bí quyết chọn tự của ông đã cho thấy rằng rất có thể cầm bên trên tay các cảm giác ấy qua các động tác như: “Treo tình trên mẫu đinh không”/“Phơi tình mang đến nắng khô mau”. Chưa hết, câu này mới khiến các đơn vị thơ máy thiệt đề xuất ngả mũ chào: “Vết ai oán khắc bên trên da”. Những câu ấy, bóc riêng thoát ra khỏi giai điệu, từ bỏ nó đã bao gồm sức nặng nề như một câu thơ. Nó tạo nên sự liên tưởng khác ngoài phạm vi của ngữ nghĩa, cũng tương tự như câu thơ của Đoàn Phú Tứ đã tạo thành nhận thức mới: “Hương thời hạn thanh thanh/Màu thời hạn tím ngát”...

Trịnh Công sơn cũng có lúc nhân phương pháp hóa nhưng nghe qua một lần ắt khó quên: “Một sớm lên đường/Mẹ ra sau vườn/Hỏi thăm trái bí/Trên giàn còn xanh/Một sớm mặt hè/Vườn sau vắng vẻ/Này thôi túng bấn nhé/Lên mặt đường cùng me...”. Chỉ đọc thôi nhưng đã nghe ngân vang nhịp đi của thể thơ 4 chữ. Nhưng mà nhịp thơ ấy còn có thể tìm thấy sinh hoạt “Ngụ ngôn mùa đông”, “Lặng lẽ địa điểm này”, “Xa vệt mặt trời”…; hoặc thể thơ 5 chữ cùng với “Một ngày như phần lớn ngày”, “Ru ta ngậm ngùi”, “Biết đâu mối cung cấp cội”, “Những nhỏ mắt è cổ gian”... Không những có thế, ngay cả lục bát lại sở hữu thêm một bài xích thơ hoàn chỉnh “Ở trọ”...

Nghe nhạc Trịnh Công Sơn, đôi lúc tôi có xúc cảm như đang sống trong không khí của thơ Đường. Từ hình ảnh trong thơ đến nhịp đi của thể thất ngôn quấn nhau chặt chẽ. Chẳng hạn, ca khúc “Vườn xưa” mở đầu: “Ngoài hiên vắng vẻ giọt thì thầm cuối đông/Trời hốt nhiên nắng vườn đầy lá non/Người lên tiếng hỏi người có không/Người đi vắng tanh về địa điểm bế bồng”. Câu thơ cuối gợi lên sự hoang mang về nao lòng bởi vì sự nghẹn ngào về một chỗ không định hướng: “Nơi bế bồng” - một giải pháp nói bắt đầu về bạn tình đã có chồng, gồm con...


Tác đưa được trả tác quyền những nhất

Theo Trung tâm bảo đảm an toàn tác quyền âm nhạc nước ta Chi nhánh phía Nam, nhạc sĩ Trịnh Công đánh vẫn là người sáng tác được trả tác quyền những nhất với hơn 820 triệu đồng trong năm 2015.

Không phần đông vậy, trong cả 5 năm qua, núm nhạc sĩ Trịnh Công đánh vẫn là người sáng tác đứng đầu tốp 5 nhạc sĩ được trả chi phí tác quyền cao nhất. Theo trung vai trung phong này, chi phí tác quyền của ông được thu các nhất trong các nghành nghề karaoke và phòng thu âm. T.Trang